Produkcyjny kompleks powstał pod koniec XIX stulecia w przestrzeni otoczonej przez wodę Ołowianki. Wewnątrz zostały zainstalowane trzy kotły parowe oraz dwa generatory prądu stałego o mocy 220 kW każdy. Prace budowalne wykonała firma Siemens & Halske z Berlina, wykorzystano projekt profesora Kittlera z miasta Darmstadt.
Elektrownia w neogotyckiej stylizacji
Wiele uwagi poświęcono formie produkcyjnego zakładu, budynek elektrowni zyskał neogotycką stylizację z fantazyjnymi rozetami, flankami, basztami i wieżyczkami. Przy elektrowni powstało też osiedle pracownicze i rozbudowane zaplecze techniczne.
Wytwarzana energia elektryczna wystarczała początkowo do oświetlania ulic Gdańska i Wrzeszcza (ponad 6 tys. żarówek) oraz do poruszania miejskich tramwajów. Po rozbudowach znacząco wzrosła rola elektrowni w funkcjonowaniu miasta – obiekt dostarczał energii elektrycznej kolejnym zakładom i mieszkaniom prywatnym. Kolejne rozbudowy przeprowadzono w latach 1905-1907, 1915-1916 i 1942. Ostatecznie uzyskano moc produkcyjną 28 MW. Uruchomienie zakładu wpisało się w proces modernizacji Gdańska z drugiej połowy XIX stulecia.
Obiekt został poważnie zniszczony pod koniec II wojny światowej, z racji wielkiego znaczenia do odbudowy przystąpiono natychmiast po zakończeniu działań zbrojnych. Produkcję prądu wznowiono już we wrześniu 1945 roku, kilka miesięcy później (luty 1946) uzyskano przedwojenny poziom mocy produkcyjnej. Zakład funkcjonował przez kilkadziesiąt powojennych lat, stał się charakterystycznym, kopcącym i w sumie uciążliwym elementem panoramy starego portu.
Dawna elektrociepłownia – siedziba Polskiej Filharmonii Bałtyckiej
Dopiero pod koniec lat 90-tych ubiegłego stulecia przestarzały kompleks został zamknięty. Dość szybko zapadła decyzja o przystosowaniu obiektu do celów kulturalnych. Po pracach remontowych dawna elektrociepłownia funkcjonuje jako Centrum Muzyczno-Kongresowe, administrowane przez Polską Filharmonię Bałtycką. Wewnątrz nowocześnie wyposażone sale Kameralna (miejsce dla 180 osób) i Koncertowa (970 osób).
Zobacz też – Ostroga piętowa, czyli jak zmniejszyć dyskomfort i zadbać o swoje stopy
Korzystnie zmieniło się otoczenie dawnej elektrociepłowni, w zabytkowym Spichlerzu Królewskim otwarto trzygwiazdkowy hotel, a na placu przed głównym wejściem zaaranżowano promenadę z odciskami dłoni wybitnych osobowości świata i kultury.
Nowe życie zabytku to przykład udanej adaptacji poindustrialnej architektury. Nieco dalej podpalane kilkanaście razy zabytkowe Zakłady Mięsne, to taki smutny kontrast.
Zobacz też – Kredyt przez Internet czy w banku? Poznaj wady i zalety tych rozwiązań
Działanie Filharmonii przywróciło mieszkańcom przestrzeń Ołowianki, bardzo ciekawego fragmentu nadmotławskiego miasta. W pobliżu zabytkowego obiektu działa koło widokowe AmberSky, z wysokości pięćdziesięciu kilku metrów podziwiać można panoramę zabytkowego oraz portowo-stoczniowego Gdańska.
