Kolejny gdańszczanin o wszechstronnych zainteresowaniach i wybitnych osiągnięciach. Urodził się w Gdańsku w 1708 roku. Jako młodzieniec uczęszczał do Gimnazjum Akademickiego – gdańskiej uczelni znanej z wysokiego poziomu nauczania. Edukację kontynuował na wyższych uczelniach w Halle, Lejdzie i Marburgu.
Daniel Gralath – burmistrz i światowy pionier badań nad elektrycznością…
W trakcie uniwersyteckich wojaży zgłębiał nauki prawnicze, jednak pasje kierował ku naukom ścisłym, interesował się szeroką gamą zjawisk związanych z elektrycznością. Prowadził m.in. eksperymenty z zakresu magnetyzmu, wyniki badań próbował naukowo opracowywać. Badawcze inklinacje przeniosły się też na jego najgłębsze uczucia, bo w 1734 roku poślubił córkę Jacoba Theodora Kleina, znakomitego biologia i botanika.
Niedługo potem Daniel Gralath rozpoczął cierpliwą wspinaczkę po szczeblach urzędniczej kariery. W Trzecim Ordynku dał się poznać jako zręczny, nawet niepokojąco przebiegły, urzędnik. Od roku 1754 pełnił funkcję ławnika, cztery lata później został przyjęty w wąskie grono gdańskich rajców. Urzędniczo-dyplomatyczne talenty potwierdził w trakcie wojny siedmioletniej, gdy jego zręczne zabiegi uchroniły miasto przed rosyjską okupacją. Uniknięto w ten sposób niewątpliwych zniszczeń i dewastacji. Sukces ułatwił Gralathowi objęcie stanowiska miejskiego burmistrza.
Nie zapomniał o naukowych pasjach. Szczególnym zainteresowaniem objął szerokie spektrum zjawisk związanych z elektrycznością. Napisał pierwsze na świecie przekrojowe opracowanie poświęcone tej tematyce, mowa tu o „Historii elektryczności”. Później spod jego pióra wyszła księga o tytule „Biblioteka elektryczna” zawierająca bibliografię dzieł poświęconych elektrostatyce. Sporo uwagi poświęcił eksperymentom z butelką lejdejską. Łącząc kilka takich butelek stworzył prototyp baterii elektrycznej, z pewnością nie był jednak świadomy znaczenia tych eksperymentów dla przyszłych czasów i pokoleń.
Jego naukowa aktywność znalazła również odbicie w działalności organizacyjnej, był m.in. jednym z inicjatorów powołania „Naturforschende Gesellschaft”, organizacji określanej w naszym języku jako Towarzystwo Przyrodnicze. Ta bardzo ciekawa instytucja działała w Gdańsku prawie 200 lat, skupiała naukowców o znaczeniu wykraczającym poza lokalne ramy funkcjonowania miasta.
Daniel Gralath ufundował również budowę Wielkiej Alei łączącej ówczesny Gdańsk z podmiejskim Wrzeszczem
Burmistrz w gdańskiej historii zapisał się również jako fundator tzw. Wielkiej Alei, ten trakt do dzisiaj malowniczo łączy Śródmieście z Wrzeszczem. Tuż przed śmiercią testamentowym zapisem przeznaczył 100 tys. guldenów na realizację tej ciekawej inwestycji.
Daniel Gralath umarł w 1767 roku i został pochowany w kościele Mariackim. Jako wybitna postać doczekał się ciekawych nawiązań i upamiętnień. Pod koniec XIX wieku przy Wielkiej Alei (obecnie Al. Zwycięstwa) ustawiono wielki głaz narzutowy z tablicą dedykowaną burmistrzowi. Po wojnie pomnik niefortunnie przemianowano i poświęcono polskim harcerzom. Dopiero w 2004 roku monument odzyskał pierwotne znaczenie, a harcerzy upamiętniono osobnym pomnikiem ustawionym w obszarze tzw. Małego Błędnika.
Burmistrz jest też patronem wagon tramwajowego Pesa Swing nr 1011.
Ciekawym nawiązaniem do zasłużonego rodu jest grobowiec z podgdańskiej miejscowości Sulmin. Wystawiony został w 1818 roku, spoczywa w nim co najmniej siedmioro członków rodu, m.in. Stanisław Karol Gralath, którego ojcem chrzestnym był król Stanisław August Poniatowski. Niedawno (2014) grobowiec został poddany gruntownym zabiegom konserwatorskim.
